تولیدات کشاورزی شهرستان کازرون- قسمت دوم: باغات، حبوبات و محصولات جالیزی

طبق آمارهای رسمی در حدود 259295 هکتار باغات مثمر و غیر مثمر در استان فارس وجود دارد، که از این مقدار حدود 8 درصد آن یعنی 21160 هکتار آن در شهرستان کازرون وجود دارد. از کل باغهای موجود در شهرستان تنها 370 هکتار آن غیر مثمر و بقیه مثمر می باشد. بطور کلی از 19845 هکتار از این باغات سالانه محصول برداشت می گردد. از مهمترین این محصولات می توان به برخی مرکبات و انار اشاره نمود.

 بطور کلی در شهرستان کازرون سالانه 190 هکتار به کشت نخود، 200 هکتار به کشت لوبیا و 1650 هکتار به کشت عدس اختصاص می یابد که از این مقدار سالانه در حدود 2890 تن محصول برداشت می گردد. متوسط تولید حبوبات در سطح استان 1/1 تن در هکتار است در صورتیکه شهرستان کازرون با تولید 4/1 تن حبوبات در هکتار در سطح بالاتری نسبت به متوسط استانی قرار دارد. به نظر می رسد اراضی این شهرستان پتانسیل بالایی جهت تولید حبوبات داشته باشد.

در شهرستان کازرون سالانه در حدود 1500، 800 و 700 هکتار از اراضی به ترتیب به زیر کشت سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی می رود. که از این مقدار سالانه بیش از 92770 تن محصول تولید می گردد. به نظر می رسد تولید گوجه فرنگی در شهرستان توسعه بیشتری یافته است. طوریکه از کازرون به عنوان یکی از قطب های تولید کننده گوجه فرنگی در کشور یاد می گردد. در برخی از مناطق این شهرستان مانند روستای ابوعلی در 12 کیلومتری جاده کازرون- فراشبند سالانه از هر هکتار گوجه فرنگی تا 70 تن محصول برداشت می گردد. بطور متوسط از هر هکتار گوجه فرنگی در شهرستان 54 تن گوجه تولید می گردد. که میزان بسیار بالایی در استان و حتی کشور به شمار می رود.

  در این شهرستان محصولات جالیزی دیگری مانند خربزه، هندورنه، طالبی، خیار و ... تولید می گردد. سالانه در حدود 2100 هکتار اراضی کشاورزی به این محصولات اختصاص دارد. که بطور متوسط در حدود 24138 تن محصول تولید می گردد.

منبع: آمارنامه کشاورزی 

 

تولیدات کشاورزی در شهرستان کازرون- قسمت اول: غلات

ازحدود 62588 هکتار اراضی کشاورزی که سالانه به کشت محصولات زراعی در شهرستان کازرون اختصاص می یابد، حدود 46865 هکتار آن به غلات مهمی مانند گندم، جو، برنج و ذرت دانه ای اختصاص دارد. بطور متوسط غلات در این شهرستان 75 درصد از کل سطح زیر کشت محصولات سالانه را به خود اختصاص داده است. با توجه به بارندگی مناسب در شهرستان درصد قابل توجهی از کل سطح زیر کشت محصولات سالانه بصورت دیم (حدود 41519 هکتار) انجام می پذیرد.

سالانه در شهرستان کازرون حداقل 30000 هکتار از اراضی کشاورزی به زیر کشت گندم می رود. این میزان سطح زیر کشت در سال 1385 معادل 36504 هکتار بوده است.  از این مقدار سطح زیر کشت حداقل 70000 تن گندم در سال تولید می گردد. از 7443 هکتار اراضی زیر کشت جو، حداقل 9000 تن جو و از 2000 هکتار اراضی تحت کشت شلتوک حداقل 6000 تن برنج تولید می گردد. سطح زیر کشت ذرت نیز در سال 85 در شهرستان کازرون 977 هکتار بوده است.

متوسط تولید در واحد سطح گندم، جو و برنج در این شهرستان به ترتیب 3/2، 1/1 و 7/2 تن در هکتار است. که در مقایسه با متوسط تولید این سه محصول در استان در سطح پایین تری قرار دارد ( متوسط تولید گندم، جو وبرنج در سطح استان به ترتیب در حدود 9/3، 9/1 و 3/4 تن در هکتار می باشد). بدون شک یکی از دلایل اصلی پایین بودن متوسط تولید گندم و جو در مقایسه با متوسط استانی نوع سیستم کشت در شهرستان می باشد که تولید این دو محصول زراعی بیشتر به صورت دیمکاری می باشد. یکی از دلایل اصلی پایین بودن عملکرد برنج نیز سنتی بودن کشت آن می باشد.

 منبع: آمارنامه کشاورزی استان فارس ۱۳۸۱ و  1385

هیدرولوژی دشت کازرون

زیر حوزه شاپور و دالکی دارای دشت های نودان، کازرون، کمارج، خشت و کنار تخته، برازجان دالکی، پریشان، چنارفاریاب، کره بس، موسقان، جره، دادین، دهله بوسکان بزپر، نوچین پاچون و فراشبند است. دشت کازرون به مساحت 33500 هکتار یکی از مهمترین دشت های این زیر حوزه محسوب می گردد. متوسط بارندگی در این دشت تا 500 میلی متر گزارش شده است. و میزان تبخیر در آن سالانه بین 2400 تا 3000 میلیمتر می باشد. ماههای تیر و مرداد بیشترین سهم را در میزان تبخیر سالانه دارند(منبع مشاور یکم).  متوسط درجه حرارت در دشت کازرون 22 درجه سلسیوس می باشد. مهمترین مناطق مسکونی این دشت، روستای قلعه بید، شهر کازرون تا روستای بوعلی می باشد.

قسمت اعظم این دشت توسط رودخانه شاپور و سرشاخه های آن آبیاری می گردد. این رودخانه از کوههای غرب دریاچه پریشان و شمال شرق شهر کازرون سرچشمه می گیرد. در واقع این رودخانه از بهم پیوستن ادامه رودخانه سفید در تنگ چوگان (که از بهم پیوستن جریان چشمه رنجان، چشمه پیرسبز و چشمه ساسان تشکیل شده است) با چشمه چنار یا سراب شیر( که از شمال دشت کازرون و از ساحل راست وارد رودخانه شاپور می شود) تشکیل می شود. ضمن اینکه رودخانه پهنک نیز در ساحل چپ و در قسمت غربی دشت به این رودخانه تخلیه می شود.

میانگین شوری آب های ورودی به دشت کازرون بین 47/. تا 89/0 دسی زیمنس بر متر است. و میانگین شوری آبهای خروجی دشت حدود 1 دسی زیمنس بر متر می باشد. بطورکلی دشت کازرون از نظر منابع آب های سطحی و جریانهای دائمی یکی از دشت های غنی حوزه آبریز حله که از ادامه مسیر رودخانه شاپور-دالکی تشکیل می شود به حساب می آید. ولیکن به علل فنی، اجتماعی و اقتصادی، سازه های بزرگ جهت مهار آبهای سطحی با محدودیت روبرو بوده است. لذا گفته شده است که امکان ساخت سدهای ذخیره ای و یا انحرافی بزرگ در این دشت اعم از خاکی یا بتنی مقدور نمی باشد!!!. با توجه به این مقوله تنها چند پروژه کوچک آبخیزداری در حوزه و مهار سیلاب مسیلهای مشرف به دشت در شمال و شرق کازرون پیشنهاد شده است( منبع مشاور یکم).

وجود سفره آزاد آبرفتی با ضخامت حداکثر 150 متر از مشخصه اصلی این دشت محسوب می گردد. سطح برخورد آب زیر زمینی در نقاط مختلف متفاوت و بین 2 تا 40 متر می باشد. در این دشت حداقل 1000 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق وجود دارد. همچنین علاوه بر چشمه های فعال که تعداد آنها انگشت شمار می باشد، گفته شده است که چندین رشته قنات با آب دهی مناسب در دشت وجود دارد. هدایت الکتریکی آب های زیر زمینی دشت از 5/0 تا 10 دسی زیمنس بر متر متفاوت است. بطور کلی قسمت اعظمی از آب های زیرزمینی شیرین و قابل استفاده در کشاورزی می باشد. ولی وجود برخی رگه های شوری باعث افزایش شوری آب زیرزمینی در برخی مناطق شده است.